O "πόλεμος των αξιών" επανέρχεται δριμύτερος

Αντιγράφω από την διαδυκτιακή επιθεώρησηοο "Προοδευτική Πολιτική

O "πόλεμος των αξιών" επανέρχεται δριμύτερος
του Μάικλ Μακ Τέρναν Αύγουστος 27 2009
«Έχετε να επιλέξετε μεταξύ μιας δημόσιας τουαλέτας και μιας ιδιωτικής, ποια θα διαλέξετε;» κραυγάζει ο εξαγριωμένος ραδιοφωνικός παραγωγός. Μα ελάτε τώρα, είναι προφανές! Το ιδιωτικό είναι καλύτερο, αναφωνεί και αρχίζει να κατηγορεί για ανεπάρκεια το βρετανικό «εθνικό σύστημα υγείας» (NHS) και τα προβληματικά ευρωπαϊκά κρατικά συστήματα υγείας.

Τοποθετημένη στα άκρα του πολιτικού φάσματος, αυτή η υστερία και η προκλητική διάθεση, αναδεικνύει το λασπώδες έδαφος που καταπίνει την πρόσφατη πρωτοβουλία του Μπάρακ Ομπάμα (Barack Obama) για μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας.

Επανεμφανίζεται η κλασική ρητορική του «πολέμου των αξιών»: ο σκληρά εργαζόμενος και άγρια φορολογούμενος «μέσος Αμερικανός» αντιπαρατίθεται στη φιλελεύθερη ελίτ που έχει βαλθεί να καταστρέψει τις αξίες στις οποίες στηρίζεται αυτή η χώρα. Σκοπός τους είναι «να γελοιοποιήσουν το μέσο Αμερικανό» φωνάζει ο τηλεπαρουσιαστής του καναλιού «φοξ νιους»· μας αποκαλούν «παράφρονες» και «αντιαμερικανούς»!

Όπως σημειώνει οΤόμας Φρανκ (Thomas Frank) στο βιβλίο του «τι τρέχει με το Κάνσας;», η πολιτική των αξιών μετατράπηκε για τους προοδευτικούς σε «θανάσιμη πολιτική παγίδα». Ισχυριζόμενοι πως συμπαραστέκονται στο μέσο Αμερικάνο, οι συντηρητικοί κινητοποίησαν μάζες ψηφοφόρων σε «καυτά» κοινωνικά ζητήματα, παρά τα οδυνηρά αποτελέσματα της πολιτικής τους για τη «μέση Αμερική».
Η επιχείρηση αυτή ξεκίνησε τη δεκαετία του '60, όταν διάφορες προσωπικότητες της συντηρητικής ή θρησκευτικής δεξιάς άρχισαν να θορυβούν για τον υπονομευτικό ρόλο του «ελευθεριακού ήθους» στην αμερικανική κοινωνία. Έκτοτε, οι «πόλεμοι αξιών» έπληξαν τους Δημοκρατικούς, που αναζητούν εις μάτην τρόπο να επικοινωνήσουν εκ νέου με τη «μέση Αμερική», που έχει στραφεί αποφασιστικά εναντίον τους.
Χρησιμοποιώντας το Κάνσας σαν ιδεότυπο για ολόκληρη την Αμερική, ο Φρανκ χρησιμοποίησε για τίτλο του βιβλίου του τον τίτλο ενός Ρεπουμπλικανικού δοκιμίου του 1896, στο οποίο επικρίνονταν οι ντόπιοι ριζοσπάστες που υποτίθεται πως κατέστρεφαν την οικονομία της πολιτείας υιοθετώντας αιρετικές οικονομικές προσεγγίσεις. Ήταν η εποχή που είχαν εμφανιστεί μια σειρά μεγάλων προοδευτικών ηγετών που πρόβαλαν τις έννοιες της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητας, των τόσο σύμφυτων με το αμερικανικό σύστημα αξιών· ήταν η εποχή που ο φόρος ακινήτου περιουσίας του Γούντροου Ουίλσον (Woodrow Wilson) και τα αντιμονοπωλιακά μέτρα του Θεοδώρου Ρούσβελτ (Theodore Roosevelt) κέρδιζαν την υποστήριξη των πολιτών.
Πόσο άλλαξαν οι καιροί, αναλογίζεται ο Φρανκ, ενώ αναλύει πώς, χάρη στους «πολέμους αξιών», σφυρηλατήθηκε η παράδοξη συμμαχία μεταξύ των άλλοτε ακραιφνών οπαδών του «νιου ντιλ» και των συντηρητικών.
Η ανάλυση του Φρανκ γράφτηκε πριν την εκλογή του Μπάρακ Ομπάμα (Barack Obama), κι όμως, παρά τη συμβολική σημασία της προεδρικής εκλογής του 2008, ο Αύγουστος του 2009 σηματοδοτεί την αναθέρμανση αυτών των «πολέμων των αξιών», μέσω της προσεκτικής επιχείρησης δαιμονοποίησης του προέδρου και των προτάσεών του για τη μεταρρύθμιση της υγείας. Καθώς ο πρόεδρος βρίσκεται αντιμέτωπος με την αποδοκιμασία της κοινής γνώμης, πολλαπλασιάζονται οι φήμες πως θα αναγκαστεί να συνθηκολογήσει, όπως ακριβώς ο Μπιλ Κλίντον (Bill Clinton) το 1993.
Πάντως μέχρι τώρα ο πρόεδρος απαντά προβάλλοντας την ανάγκη της καθιέρωσης αποτελεσματικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους Αμερικάνους, που αγωνιούν για την πορεία της οικονομίας. Ο πρόεδρος εκστρατεύει ενάντια στις αυξήσεις στα ασφάλιστρα, τονίζοντας ταυτόχρονα πως «οι γραφειοκράτες δημόσιοι υπάλληλοι δεν έχουν καμιά δουλειά να ανακατεύονται στις υποθέσεις σας, με τον ίδιο τρόπο που δεν έχουν οι γραφειοκράτες των ασφαλιστικών εταιρειών, που δε δίνουν λογαριασμό σε κανένα».
Ο Ομπάμα συνειδητοποιεί πλήρως τη δυναμική αυτής της σύγκρουσης και των συνεπειών που θα είχε ένα στραβοπάτημα στον τρέχοντα «πόλεμο αξιών». Αν απαντήσει επιθετικά στον κυκεώνα των προκλήσεων και της παραπληροφόρησης, θα κατηγορηθεί πως περιφρονεί την αμερικανική εργατική τάξη. Αν επιχειρήσει να «ανεβάσει» το επίπεδο του διαλόγου θα έπαιζε το παιχνίδι όσων θέλουν να τον παρουσιάσουν ως εκπρόσωπο των «κουλτουριάρηδων» που φιλοδοξούν να υποδείξουν στο λαό πώς πρέπει να ζει χάρη σε ακαταλαβίστικες κουβέντες και τα πτυχία των ακριβών πανεπιστημίων τους. Κάτι τέτοιο θα ήταν βούτυρο στο ψωμί των ραδιοφωνικών παραγωγών όλης της χώρας.
Προκειμένου να κατανοηθεί το φαινόμενο των «πολέμων των αξιών», χρειάζεται να αναγνωρίσουμε το θεμελιακό ρόλο που έπαιξε στην ανάπτυξή τους η ισχυρή επιρροή του αμερικανισμού και του συνταγματικού εθνικισμού, που αποτελούν τον πυλώνα του αμερικανικού συστήματος αξιών, στο οποίο κεντρικό ρόλο παίζουν το κράτος δικαίου, η δημοκρατία, ο σεβασμός του συντάγματος και η κοινωνική δικαιοσύνη.
Όπως αποδεικνύει η εποχή των μεγάλων προοδευτικών τομών (1890-1920), το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων της δεκαετίας του '60 και η ίδια η εκλογή του Ομπάμα, ο «αμερικανισμός» μπορεί να είναι προοδευτικός και ελπιδοφόρος, μπορεί όμως και να λειτουργήσει αντιδραστικά, ως αντίπαλος της αλλαγής.
Όμως έχει ήδη αποδείξει στη διάρκεια της περίφημης προεκλογικής του εκστρατείας, ο Ομπάμα είναι σε θέση να κινητοποιήσει συναισθηματικά τη «μέση Αμερική», απευθυνόμενος ακριβώς στον πυρήνα των αμερικανικών αξιών. Αυτό οφείλει να συνεχίσει να κάνει στην αντιπαράθεση για το ζήτημα της μεταρρύθμισης στην υγεία.
Το ζήτημα λοιπόν για τον Ομπάμα δεν είναι να «υπερβεί» τον «πόλεμο των αξιών», αλλά μάλλον να αξιοποιήσει το σκληρά αποκτημένο πολιτικό του κεφάλαιο προβάλλοντας την ανισότητα ενός συστήματος υγείας που παράγει κοινωνικές διακρίσεις και σπατάλη. Αν θέλει να ξεφύγει από την παγίδα του «πολέμου των αξιών», ο πρόεδρος χρειάζεται να απευθύνεται συναισθηματικά στην ευαισθησία των αμερικάνων για κοινωνική ισότητα και οικονομία. Αν συνεχίσει να υπογραμμίζει το εθνικό όνειδος των 46 εκατομμυρίων ανασφάλιστων Αμερικανών και τις προσωπικές του εμπειρίες (στο παρελθόν αναφέρθηκε στην καρκινοπαθή μητέρα του και την αγωνία της για το πώς θα πλήρωνε τα ιατρικά της έξοδα) ίσως να καταφέρει να «περάσει» τον περί υγείας νόμο του από το κογκρέσο.

Αν αντιθέτως υποχωρήσει υπό την πίεση των αντιπάλων του στον «πόλεμο των αξιών» ή στο αντι-φορολογικό «κόμμα του τσαγιού», τότε θα έχει αποτύχει να αξιοποιήσει τη συγκυρία και θα έχει υπονομεύσει σοβαρά τη δυνατότητά του να αλλάξει τα πράγματα. Το μόνο που θα καταφέρει η υποχώρησή του είναι να αναζωογονήσει το Ρεπουμπλικανικό κίνημα και να σκορπίσει σύγχυση σε όσους επένδυσαν τις ελπίδες τους στις μεταρρυθμιστικές του ικανότητες.

Αφιερώνεται με περισσή αγάπη σε όλους τους Έλληνες νεοφιλελεύθερους,ιδιαίτερα σε εκείνους του e-rooster και της Φιλελεύθερης Συμμαχίας και τον κ υπουργό Υγείας ,όποιος παρά τις όντως φιλότιμες προσπάθειες του δεν κατάφερε μέχρις στιγμής να διαλύσει το ΕΣΥ